Su Sitemleri Validasyonu canlı yayınımızı izlemek için buraya tıklayınız.
Su sistemleri Farmasotik ürün üreten firmaların kalbi denilebilir. Bu sistemler De-iyonize su, Enjeksiyonluk su ve saf buhar sistemleridir.
Sistemler bir risk değerlendirmesi yapılarak İhtiyaca uygun olarak dizayn edilmeli ve kurulumu gerçekleştirilmelidir. Kurulum “GMP klavuzu Ek-15 Kalifikasyon ve Validasyon” gerekliliklerine uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
Bir sistem kurulumu yapılacaksa
- kullanıcı gereklilikleri dökümanı (URS) hazırlanmalı,
- P&ID (Borulandırma ve Enstrümantasyon Diyagramları) üretici firma ile oluşturulmalı
- Risk değerlendirmesi gerçekleştirilerek kullanıcı noktaları, numunelendirme noktaları belirlenmeli
- Risk değerlendirmesine göre P&ID diagraramları revize edilmeli
Kurulum işlemlerine bu adımlardan sonra geçilmelidir.
Risk değerlendirmesi grubuna katılan kişiler arasında kurulumunu bilen, numunelendirme işlemlerini gerçekleştirmiş ve üretim alan tasarımlarını hazırlayan kişilerin olması önerilmektedir ve önemlidir.
Özellikle numune alma noktaları üretim prosesine bağlı olarak doğru konumlandırılmalıdır. Numune alınamayacak ve kontaminasyone sebebiyet verecek noktalara kullanıcı noktası ve numunelendirme noktaları konulmamalıdır.
316L paslanmaz çelik sistemlerde Pasivizasyon işlemi oldukça önemlidir.sistemler çalıştırılmadan önce pasivizasyon işlemi uygun metodlarla gerçekleştirilmelidir.
Su sistemleri Kurulduktan sonra kendi kaderine bırakılmamalıdır. Sistemden sorumlu bir operatör olmalı ve sistem sürekli izlenmelidir. Sürekli izlenmede TOC ve İletkenlik verileri oldukça önemlidir. Sistemlerin sürekli çalışır olmasına dikkat edilmelidir.
Belirli periyodlarla sterilizasyon ve sanitizasyon işlemleri gerçekleştirilmelidir. Sanitizasyon işlemi haftalık, 2 haftalık ya da aylık periyodlarla uygulanır.
Eğer sanitizasyon işlemlerinde kimyasal kullanılıyor ise özellikle 316L olan parçalarda Klor içeren kimyasallar kullanılmamalıdır. Klor paslanmaz çelikte Kuyu korozyonuna sebep olur. Belirli bir süre geçtikten sonra sisteminizde su sızıntıları yaşanabilir.
Su sistemlerin Kurulum işleminden sonra çalışma performansının kanıtlandığı validasyon aşaması gerçekleştirilir.
Validasyon işlemi 3 fazdan oluşur
- Faz 1 ; en az 2 hafta olacak şekilde , her gün ve her numune noktasından analizleme gerçekleştirilir. Faz bitiminde faz 1 raporu hazırlanır.
- Faz 2; faz 1 in uygun sonuçlanmasından sonra uygulanır. En az 2 hafta olacak şekilde , her gün ve her numune noktasından analizleme gerçekleştirilir Faz bitiminde faz 2 raporu hazırlanır.
- Faz 3; 12 ay sürer; faz 1 ve faz 2 nin uygun olarak sonuçlandırılmasından sonra gerçekleştirilir. Numunlendirme haftalık, 2 haftalık veya aylık olacak şekilde (risk değerlendirmesine bağlı olarak) gerçekleştirilir. Sonuçlar 3 aylık trentler şeklinde yayınlanır ve faz çalışması bitiminde Faz 3 raporu hazırlanır.
- faz 3 tamamlandıktan sonra artık rutin kontrol dönemi başlar. Faz 3 te belirtilen numuneleme peryodu ile kontrol döneminde analizleme gerçekleştirilir. Her 3 ayda 1 trent raporları hazırlanır.
Kullanılan suyun analizi için yöntemler ve limitler farmakopilerde ilgili monograflarında verilmiştir.
Kurulum ve validasyonlarının gerçekleştirilmesi için kullanılacak referans dokümanlar;
- Dünya Sağlık Örgütünün hazırlamış olduğu; “Annex 2 WHO good manufacturing practices: water for pharmaceutical use”
- Amerikan farmakopisi ; <1231> “Water for pharmaceutical purposes”
- İspe klavuzu “Baseline Guide Vol 4: Water & Steam Systems 3rd Edition”
Su sistemi kurulumu ve çalıştırılması oldukça özen gösterilmesi gereken bir süreçtir. Bu konuda uzmanlığı olmayan kişilerin tavsiyeleri sonucunda ne yazıkki birçok firmanın su sisteminde geri dönüşü olmayan zararlar ortaya çıkmıştır.
Bu nedenle Su sistemi kurulum süreci ve işletilmesi Uzman kişiler tarafından yönetilmelidir.
Yazan:
Mesut Faydalıel
Hada İlaç ; Genel Müdür Yardımcısı
Tıbbi Cihazlar Enstitüsü : Yönetim Kurulu Üyesi