HPLC tanımı, İngilizce “High liquid pressure chromatography” kelimelerinin baş harflerinin birleştirilmesi ile oluşan bir kısaltmadır. HPLC, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisinin kısaltmasıdır. “Kromatografi” bir ayırma tekniğidir, “kromatogram” kromatografinin sonucudur ve “kromatograf” kromatografi yapmak için kullanılan araçtır.
HPLC laboratuvarlarda en yaygın kullanılan analitik cihazlardan birisidir. Bu cihazı bilmek sizi kariyer basamaklarında bir adım öne geçirecektir. HPLC hakkında daha fazla bilgi için Lab Akademi Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi Temel Kullanıcı Eğitimi için tıklayınız.
Kromatografi için geliştirilen çeşitli teknolojiler arasında, kolon adı verilen moleküler ayırmaya ayrılmış cihazlar ve çözücüyü sabit bir akış hızında iletmek için yüksek performanslı pompalar, kromatografların temel bileşenlerinden bazılarıdır. İlgili teknolojiler daha karmaşık hale geldikçe, yaygın olarak Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi olarak adlandırılan sistem, basitçe “LC” olarak anılmaya başlandı. Günümüzde, yüksek hızda analiz yapabilen Ultra Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (UHPLC) de daha yaygın hale gelmiştir.
HPLC ile sadece solventlerde çözünen bileşikler analiz edilebilir. HPLC, sıvı bir numunede çözünen bileşikleri ayırır ve numunede hangi bileşenlerin ve her bir bileşenin ne kadarının bulunduğunun kalitatif ve kantitatif analizine izin verir.
HPLC analizi için bir sıvı numunedeki bileşenleri ayırmak için kullanılan çözücüye mobil faz denir. Mobil faz, aksi halde sabit faz olarak bilinen bir ayırma kolonuna ve ardından çözücü dağıtım pompası tarafından kontrol edilen sabit bir akış hızında dedektöre iletilir. Kolona belirli bir miktar numune enjekte edilir ve numunenin içerdiği bileşikler ayrıştırılır. Kolonda ayrılan bileşikler, kolonun aşağı akışındaki bir detektör tarafından tespit edilir ve her bir bileşik tanımlanır ve nicelenir.
HPLC, her bir bileşiğin kolondaki hızının farkıyla her bir bileşiği ayırabilir ve tespit edebilir. Şekil 3, HPLC ayrımının bir örneğini göstermektedir.
HPLC için iki faz vardır: mobil faz ve sabit faz. Mobil faz, hedef bileşiği çözen sıvıdır. Sabit faz, hedef bileşik ile etkileşime giren bir kolonun parçasıdır.
Kolonda, bileşen ve mobil faz arasındaki afinite (örn. van der waals kuvveti) ne kadar güçlüyse, bileşen mobil faz ile birlikte kolon boyunca o kadar hızlı hareket eder. Öte yandan, durağan faz ile afinitesi ne kadar güçlü olursa, kolon boyunca o kadar yavaş hareket eder.