Yalın Laboratuvar Dizaynı
Laboratuvar tasarımı , düzen ve yerleşimi laboratuvar süreçleri, davranışlar ve iletişim yetenekleri üzerinde oldukça etkilidir. İyi bir tasarım proaktif olarak akış, görsel yönetim, standart çalışma ve iş yeri organizasyonundaki mükemmellik gibi zayıf süreçleri desteklerken kötü bir tasarım süreçlerde israf meydana getirir ve akışı zorlaştırabilir. Bu nedenle yalın kavramı laboratuvar kurulma düşüncesi ilk oluştuğunda sürece dahil edilmesi gerekir.
Laboratuvar Ortamında Yalın Kavramı
Yalın kavramı ilk olarak Japon otomotiv imalat sektöründe geliştirildi ancak o zamandan beri dünya çapında çok çeşitli endüstrilere uyarlandı. Bu kavram genellikle atığın ortadan kaldırılması olarak tanımlanır; burada atık (Japonca muda) kavramı, müşterinin bakış açısıyla ürüne değer katmak için gereken minimum çaba, zaman, kaynak, hareket, malzeme ve alanı ifade eder. Diğer bir deyişle müşteri açısından değer yaratmayan ve kaynakları harcayan her türlü eylem olarak tanımlanabilir. Ancak bu sadece kısmi bir tanımdır. Yalın kavramının asıl amacı, tüm israf kaynaklarını en aza indirerek değeri en üst düzeye çıkarmaktır. Bu muda (yani süreçler içindeki atıkları) kavramı ile beraber aşağıdaki kavramları da içerir;
Mura: Eşitsizlik (Düzensiz İş Yükü)
Örneğin, çalışanların acele etmesine ya da durmasına neden olan, nihai tüketici talebi ile ilgili olmayan, üretim sistemi ve sürekli değişen üretim planından kaynaklı değişen planlar.
Muri: Aşırı Yük (İnsanların veya Ekipmanın Aşırı Yüklenmesi)
İş gücü yönetimi veya ekipman kapasitelerinin izin verdiğinden çok daha fazla kuvvet ve iş yükleme sonucu yaşanan aksaklıklar.
Mura ve muri özellikle laboratuvar ortamlarında önemlidir.
Laboratuvarlar elbette üretim ortamları ile aynı değildir ancak yalın ve uygulanabilir olmalıdır. Laboratuvarlarda yalın ilkelerin uygulanmasında bazı benzersiz zorluklar vardır. Bununla birlikte, laboratuvar süreçlerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına dayanan tekniklerin dikkatli bir şekilde uyarlanması, verimlilik veya hız veya her ikisi açısından önemli faydalar sağlayacaktır.
Çoğu laboratuvarda, kısa süreli düzensiz iş yükü (genel iş yükünde ve örnek türlerinin karışımında) açık ara en büyük yalın fırsattır. Bu düzensizlik düşük üretkenliğe (durgunluk sırasında) ve / veya düşük teslim süresi performansına (pik sırasında) neden olur. Çoğu zaman laboratuvardaki iş yükünü dengelemek için bir mekanizma bulunmaz ve bu düzensizlik kaynak israfına ve değerli laboratuvar alanlarının gereksiz kullanımına yol açar. Laboratuvar süreçlerinde yaşana sürekli tekrarlama ve dur-kalk çalışmalar etkinliği azaltır ve atıklar oluşturur. Hatalı çalışma ve çalışma verimlerinde azalma meydana gelir. Kısacası bu süreç mura (volatilite) ve muda (atık) oluşturur.
Analist kaynaklarının yetersiz kullanımı (genellikle bireysel analist iş yüklerinde orantısızlık ve dengesizlik şeklinde) genellikle ikinci en büyük yalın fırsattır. Seviyelendirme, akış ve standart çalışma, bir laboratuvardaki daha rutin iş elemanları için “üretken roller” geliştirilmesine olanak tanır. Rutini iyi ve verimli bir şekilde yapmak, daha az rutin ama daha değerli geliştirme faaliyetlerine daha fazla zaman ve kaynak harcanmasına izin verir.
Laboratuvardaki yalın, iyileştirme girişimlerinin odağını bireysel testlerden veya aktivitelerden, toplam laboratuvar süreci boyunca örneklerin ve verilerin akışına kaydırır. İş yükü dengesizliğini gidermek için “tesviye” tekniklerini kullanır ve numuneleri gerekli tüm testler ve incelemeler arasında hızla hareket ettiren “tanımlı test dizileri” oluşturarak akış üretir. Test faaliyetleri, insanların zamanını iyi kullanan dengeli, üretken, tekrarlanabilir analist rollerinde birleştirilir (standart çalışma).
Bu ilkeleri aktif olarak destekleyen bir laboratuvar tasarımı ve düzeni, yalın süreçlerin etkinliğini ve sürdürülebilirliğini artıracaktır.
Laboratuvar alanlarını tasarlarken;
1- Seviyelendirme, akış ve standart çalışmaları destekleyin,
Seviyelendirme (Japonca Heijunka) yalın yönetime geçişten ziyade yalın yönetime geçmiş organizasyonların uygulaması gereken tekniktir. Seviyelendirmede, düzgün ve kesintisiz şekilde çalışan bir üretim hattının aynı zamanda farklı tip ve miktarlardaki talepleri karşılaması amaçlanır. Bu yaklaşım laboratuvara uygulandığında düzgün, kesintisiz ve sürekli aynı çizgide farklı tip ve amaçlara hizmet edebilecek bir yapı tasarlanmalıdır.
Tesviye, akış ve standart çalışmalar yalın laboratuvar prensipleridir. Onları proaktif olarak desteklemek için bina tasarımı normalde şunları içerir: Daha az iç duvar ve laboratuvarların daha az ayrılması. Bu, esnek operasyonları ve iş yüklerinin ve kaynakların kısa aralıklı iş yüklerini dengelemesini sağlar.
Örnek merkezli ve / veya test merkezli hücrelerin ve hücresel tezgah düzenlemelerinin kullanılması – hücresel çalışma alanı tasarımı, dengeli, üretken analist iş yükleri ve standart iş oluşturmak için testlerin kombinasyonunu kolaylaştırır ve hareket sürelerinden kaynaklı israfları azaltır.
Laboratuvar performanslarının görselleştirilmesi örneğin iş yüklerinin ve iş prformanslarının günlük, haftalık, aylık olarak tablolar halinde sunulması laboratuvar performanslarının hedeflenen zaman içerisinde gerçekleşmesini sağlar.
2- İnsanların zamanını iyi kullanmalarını destekleyin,
Yazma, gözden geçirme ve onay alanlarının entegrasyonu, iş yüklerinin hem akışını hem de seviyelendirilmesini destekleyen testlerin verimli ve zamanında belgelenmesini ve incelenmesini sağlar.
Proje çalışmaları ve analiz işlemleri dışında kullanılmak üzere bitişik veya belirli yakınlıkta toplantı alanları ve çalışma masaları tasarlayın.
3- “Taşıma” ve “hareket” israflarını en aza indirin
Laboratuvarların üretime yakın konumlandırılması numune yönetimini ve gözetim zincirini basitleştirir.
Örnekleri, ekipmanı veya depolama alanlarını paylaşacak laboratuvarların lokasyonu yakın ayarlayın veya birleşmesini sağlayın.
Paylaşılan laboratuvar hizmetlerinin merkezi konumda (örn. Cam yıkama) olasını sağlayın.
Laboratuvarda paylaşılacak ekipman veya depolamanın merkezi konumda olmasını sağlayın.
4- Yer ve ekipman gereksinimlerini en aza indirin
Alan ve ekipman gereksinimleri, en yüksek gereksinimden ziyade optimum/seviyeli talep oranlarına göre hesaplanmalıdır.
Ekipmanın, tezgah alanının veya masaların kişisel sahipliğinden uzaklaşılmalıdır; analistler, kaynakları ve iş yüklerini paylaşan gerçek ekipler olarak çalışmalıdır. Çalışma alanları belirli kişilerce kişiye özel olarak kullanılmamalıdır.
5- Gelecekteki yapılandırılabilirliği en üst düzeye çıkarın
Esnek tezgah konfigürasyonları ve (yarı) konfigüre edilebilir hizmetler (hava / emiş hatları, vb.) tasarlayın. Olası değişkilikler durumunda buna izin verebilecek yapılar oluşturun.
6- Etkin laboratuvar envanter yönetimini destekleyin
Paylaşılan malzemeler veya yüksek hacimli benzersiz malzemeler için merkezi laboratuvar depolaması oluşturun.
Kullanım noktasında sınırlı ve tanımlanmış depolama yoluyla bunu düzenleyin.
7- Etkili performans yönetimini destekleyin
Görsel yönetim ekranları, grup toplantılarını teşvik ederek bunu sağlayabilirsiniz.
8- Yalın davranışları ve iletişimi teşvik edin
Laboratuvar yöneticileri ve amirleri için merkezi konumdaki cam duvarlı ofisler aracılığıyla.
Laboratuvar alanlarını görsel olarak bağlamak için camların kapsayıcı şekilde kullanımını sağlayarak
9- İş yeri organizasyonunda mükemmelliği ve temizliği destekleme (5S)
Açık veya cam önlü dolap ile
Laboratuvarda sınırlı ve tanımlı depolama ile
En az çekmece ile veya hiç çekmece olmadan
İhtiyaç Analizi
Yeni bir laboratuvar kurulumunda analiz ve cihaz ihtiyaçlarını nasıl belirleyebilirsiniz?
İki paralel yaklaşım (“yukarıdan aşağıya (top down)” ve “aşağıdan yukarıya (bottom up)”), test faaliyetlerini gerçekleştirmek için alan büyüklüğünün ve kalitesinin tam olarak ne olması gerektiğini saptamak için kullanılır.
Yukarıdan aşağıya yaklaşımda, alan gereksinimlerini, fonksiyonel alanları, oda sayısını ve büyüklüklerini ve her odaya yerleştirilebilecek ekipman miktarını belirlemeye yardımcı olmak için çeşitli tarihsel ve karşılaştırmalı verilerle çalışan sayısı gibi ilgili metrikler kullanılabilir.
Aşağıdan yukarıya yaklaşım, kaç testin gerekli olduğunu, her test için gerekli ekipmanı ve ekipman kullanım sıklığını belirlemek için kaç partinin ve kaç lot’un üretildiğini inceler. Bu bilgiler her test için ne kadar alan gerektiğini belirler.
Bu iki yaklaşımın birleşimi, gerekli alanın hem niceliği hem de kalitesi hakkında bütüncül bir tablo oluşturulmasına yardımcı olabilir.
Not: Gerçekten yalın olabilmek için, alan ve ekipman gereksinimi hesaplamaları en yüksek iş yüklerinden ziyade seviyeli olarak yapılmalı ve laboratuvar çalışırken kısa aralıklı iş yüklerini kontrol etmek için uygun bir seviyeleme stratejisi kullanılmalıdır.
Etkileşimi teşvik etmek için alanlar tasarlamak
Yalın ilkelere dayanan bir laboratuvar tasarımının başarısı için de önemli olan, farklı fonksiyonel ve ortak alanların görsel bağlantılarıdır. Laboratuvarlara ve ofis alanlarına, konferans salonlarına, yemek alanlarına ve dolaşım arterlerine yönelik görüşler, kuruluştaki herkesin “görünürlüğünü” ve bir topluluk duygusu aracılığıyla uyumlu bir amacın önemini destekler.
Ortak alanların kullanılmasıyla, farklı departmanların etkileşim için bir araya getirildiği, bağların ve bölümler arası bağlantıların oluşturulduğu bir ortam yaratılabilir. Bu etkileşimler, tesis içindeki operasyonel verimliliği artırmaya ve güven ve işbirliği geliştirmeye yardımcı olur.
Çalışanlarını tanıyarak, personel ağı oluşturma, işbirliği ve problem çözme oturumları yoluyla daha iyi iletişim kurabilir. Unvanlar yerine birbirini insan olarak anlamak ekip çalışmasını arttırır ve operasyon sırasında yapıcı problem çözme yetenekleri yönünden iletişimi teşvik eder.
Laboratuvar kurulumlarında esneklik için tasarım
Laboratuvarlardaki mobilyalar laboratuvarda gerçekleşecek faaliyetlerin ihtiyaçlarına uygun olmalıdır. Bu basit ilke çok açık görünebilir, ancak her zaman bu ilkeye uyulduğu söylenemez.
Ayrıca kullanıcının ihtiyaçları, testlerin türü, kullanılan ekipman ve laboratuvarda gerçekleştirilen faaliyetler zamanla gelişmektedir. Genellikle başlangıçta mükemmel olan bir tasarım modası geçebilir ve çok çabuk olabilir. Gerçekten de, bazen inşaat aşamasının bitiminden hemen sonra bir laboratuvar alanını yenilemek gerekir.
Bu nedenle esnek ve esneyebilen bir yapı tasarlamak önemlidir.
Bu sorunu hafifletmek için laboratuvar tasarımcıları ve mobilya tedarikçileri son on yılda esnek çözümler geliştirdi;
1- Tezgahlarda esneklik
Geleneksel tezgahlar sabittir ve pratikte taşınması zordur. Bununla birlikte, laboratuvar yerleşiminin yeniden yapılandırılmasını sağlamak için esnek tezgahlar tekerlekler üzerindedir. Ayrılabilir ve taşınabilirler ancak yeniden yapılandırılabilirlik, hava, su gaz hattı gibi yardımcı ekipmanlara yakın olmaları gerektiğinden sınırlıdır.
2- Altyapıda esneklik
Gazlar, elektrik enerjisi, vakum ve su gibi hizmetlerin dağılımı esnek olmayan bir konfigürasyonda tipik olarak tezgah üzerine sıkıca sabitlenir. Ancak, “dağıtım duvarı” hizmet ve yardımcı programlar tezgahtan ayrılabilir, tezgah ve hizmetler arasındaki katı bağlantıyı kesebilir ve bir miktar yeniden yapılandırmaya izin verebilir; ya da laboratuvar tavanındaki çeşitli noktalarda kör bağlantılar, gelecekte çok daha fazla yapılandırılabilirlik sağlamak için boş bağlantılar ile yukarıdan dağıtılabilirler.
3- Tezgah konfigürasyonları
Günümüzde laboratuvarlardaki en yaygın tezgah konfigürasyonu, neredeyse hiç optimum yapılandırma olmayan düz bir çalışmadır.
Çalışma hücresi tasarımının temel amacı gerekli tüm ekipman, hizmet ve materyaller elinizin altında ve erişim ve hareketlerin en aza indirildiği açıkça tanımlanmış çalışma alanlarına ve örnek akışlarına sahip olmaktır. Bunu başarmak için normalde etrafında “döngüler” yapan bir tezgah yapılandırması gerekir. Klasik çalışma hücresi şekli “U” (at nalı olarak da bilinir) ancak aynı hedeflere ulaşabilecek birkaç alternatif var.
Tartışma
Laboratuvarlar üretim ortamlarından farklı olmakla birlikte, yine de operasyonel birimlerdir. Ürünün piyasaya sürülmesi üzerinde büyük bir etkisi vardır ve genellikle kendi başlarına önemli maliyet merkezleridir. Laboratuvar süreçlerini ve operasyonel performansı optimize etmek için yalın ilkeler uygulanabilir ve uygulanmalıdır. Laboratuvarların tasarımı, yerleşimi ve yerleştirilmesi, laboratuvardaki zayıf süreçlerin ve davranışların uygulanması ve sürdürülebilirliği üzerinde önemli bir olumlu veya olumsuz etkiye sahip olabilir.
Orhan ÇAKAN
Orjinal çeviri: https://www.labmanager.com/lab-design-and-furnishings/designing-labs-for-lean-operation-9705
