İlaç Endüstrisinde Membran Filtre ve Integrity (Bütünlük-Sağlamlık) Testi
Membran Filtre Nedir?
Membran Filtre: Belirlenmiş gözenek çapından daha büyük partikül ve mikroorganizmaları hiçbir koşulda diğer tarafa geçirmeyen, (tıpkı bir elek gibi, insan derisi gibi) yüzeyinde tutan mutlak (absolut) filtrelerdir.
Membran filtreler, PolieterSolfon (PES), Nylon, PVDF, Selüloz Nitrat gibi farklı materyallerden üretilebilirler.
Membran filtreler, sıvıların mikroorganizmalardan ve amaca uygun olarak çeşitli boyutlardaki partiküllerden arındırılmasında; hava ve gazların sterilizasyonunda kullanılan filtrelerdir.
- Mikrondan 10 mikrona kadar farklı gözenek çapına sahiplerdir.
Bu gözenekli yapı sanki bir makinesi varmış ve iğne ile bu gözenekleri açıyormuş gibi düşünülür.
Ancak membran filtrelerde gözenekli yapı tamamen kimyasal bir prosesin sonucunda oluşur. Bu yüzden gözeneklerin ebatları fiziki olarak bir ölçü aleti ile tek tek ölçülemez. Bakteri tutma testi korelasyonu sonucunda 0.2 mikron olarak adlandırılır.
Membran filtrelerde bakterileri %100 tuttuğunun ispatı olarak Bakteri tutma testi/Bacteria Challange Test-BCT) yapılır. HIMA / ASTM 838-05 Standartı.
Districtiv bir test olan BCT testi özel laboratuvar koşullarında yapılabilen bir testtir.
Bu testte 0,2 mikron membran filtre üzerine, günümüzde ebadı bilinen en küçük mikroorganizma olan Brevundimonas diminuta, ATTC 19146 bakterisinden filtrenin cm2 si üzerine 1.0×107 CFU (10 milyon adet) adet gelecek şekilde yükleme yapılır ve filtre çıkışında üreme olmadığı tespit edilerek ilgili dokümanlarında deklare edilir.
Membran filtrelerin en önemli özelliği filtrasyon öncesinde ve sonrasında kullanıcı tarafından tahribatsız (non-destructive) olarak gözenek büyüklüğü ve sağlamlığının fiziksel olarak test edilebilir olmasıdır.
Integrity test olarak bilinen bu test,
- Gözenekleri ıslatılmış membran filtre belirlenmiş bir değere kadar basınçlandırılmış havayı tutarak diğer tarafa geçirmemesi ilkesine dayanır. (Bubble Point)
Belirlenmiş bu değerden daha düşük basınç düzeyinde hava geçişi söz konusu ise steril filtrasyondan bahsedilemez. İntegrity test, tüm aseptik proses güvenliğinin anahtarıdır.
- Integrity test yalnızca membran filtrelere uygulanabilir.
İlaç Sanayiinde;
- Final ürünün steril olması esastır.
- Bu nedenle, bakterileri güvenilir bir şekilde %100 tutan mutlak absolut steril grade filtreler kullanılır.
- Membran filtrenin sağlamlığının garanti edilmesi şartıyla da final ürün sterildir.
- Bir ürün “steril” olarak etiketlendiğinde, Düzenleyici Kurumlar (FDA, AB) tarafından filtre bütünlüğü testlerinin yapılması bir gerekliliktir.
Filtre veya filtre sistemlerinin kullanım öncesi ve sonrasında sağlamlık testine tabi tutulması bir GMP gerekliliği olarak görülmektedir. Eğer bir filtre belirli bir üründe sterilizasyonu sağladığına dair valide edildiyse kullanım öncesi ve sonrasında sağlamlık testini geçmiş olmalıdır.
It generally is regarded as a cGMP requirement that filter or filter sytems routinely be integrity tested both prior to and after use. If one filter has been validated to achieve sterilization with a specific product , then the single sterilizing filter must satisfactorily pass integrity testing before and after use.
PDA Technical Report 26, Sterilizing Filtration of Liquids
Integrity Testin Şematik Gösterimi

Certitest 20-Tam Otomatik Integrity Test Cihazı
Yazar: Uzm. Biyolog Erol Aydın /SteelPore