Laboratuvar Atık Yönetimi
Atık, çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyal olarak tanımlanmaktadır.
Atık yönetimi ise, atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden, oluşumundan bertarafına kadar olan sürecin yönetimini sağlamaktadır. Süreç temel olarak;
Atık oluşumunun önlenmesi-azaltılması,
Atıkların yeniden kullanımı, geri dönüşümü, geri kazanımı gibi yollar ile doğal kaynak kullanımının azaltılması,
Atıkların özelliğine ve türüne göre kaynağında ayrıştırılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, bertaraf işlemleri,
Sürecin, izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetlerini kapsar.
Evsel nitelikli atıklar, SİYAH renkli plastik torbalara konularak biriktirilir.
Kâğıt, cam, plastik gibi atıkların evsel nitelikli atıklarla karıştırılmamasına, ambalaj atığı kutularına atılmasına dikkat edilir.
Torbaların ¾ oranında dolan ağzı sıkıca bağlanır, atıklar temizlik personeli tarafından toplanır ve her gün mesai bitiminden önce evsel atık deposuna götürülür.
Torbada delinme/sızma vb. olduğu durumlarda ikinci bir torba içine koyularak toplama işlemi gerçekleştirilir.
Ambalaj atığı; kontamine olmamış, tekrar kullanılabilir, geri dönüştürülebilir ve geri kazanabilir plastik, metal, cam ve kağıt-karton atıklarıdır.
Ambalaj atıkları MAVİ kutularda ve/veya MAVİ renkli torbalarda biriktirilir.
Atık torbaları 3/4 oranında dolduğunda, ağızları sıkıca bağlanarak toplanır.
Mavi torbalara konulmuş ambalaj atıkları, ilgili personel tarafından toplanarak mesai bitiminden önce MAVİ renkli Ambalaj Atığı Konteynerine bırakılır.
Ambalaj atıkları belediyeler tarafından toplanır.
Tıbbi atıklar; hastane, klinik, laboratuvar gibi sağlık ve araştırma merkezlerinde oluşan enfeksiyöz, patolojik ve kesici-delici atıklardır.
KIRMIZI renkli plastik torbalara konularak biriktirilir.
Bu atıklar, insan ve çevre sağlığına zarar verebileceği için atığın oluşumundan bertaraf edilmesine kadar olan sürecin etkin biçimde yönetilmesi gerekir.
Sürecin yönetimi için atıkları doğru tanımlamak, yerinde ayrıştırmak dekontamine etmek ve bertarafını sağlamak gerekir.
Dekontaminasyon işlemi tamamlanan tıbbi atıklar, “DİKKAT TIBBİ ATIK’’ ibaresi taşıyan KIRMIZI renkli plastik torbalara konularak yardımcı personele kayıt altında teslim edilir. Yardımcı personel, bu atıkları tıbbi atık konteynerine bırakır. Bertarafı belediyeler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Tehlikeli Kimyasal Madde Atıkları;
İnsan ve çevre sağlığı için çeşitli etkilerle zararlı olabilen gaz, katı ve sıvı olarak tehlike teşkil eden kimyasal madde atıklarıdır.
Kimyasal maddelerin depolanmasında dikkat edilmesi gereken kuralların tamamı kimyasal atıklar için de geçerlidir.
Uygun şekilde etiketlenir.
Bir atık birden fazla tehlikeli madde içeriyorsa mutlaka içeriği etiketinde belirtilmelidir.
Nitrik asit veya nitröz asit içeren atıklar mutlaka diğer asitlerden ayrı biriktirilir. Sıvı kimyasal maddeler ile katı kimyasal maddeler karıştırılmaz. Tehlikeli atıkların toplandığı bidonların ağzı sıkıca kapatılır ve tehlikeli atık sahasına götürülür.
Laboratuvar alanlarında atık depolanmaz.
Atıklar uygun eğitimi almış personel tarafından uygun kişisel koruyucu donanım kullanılarak günlük toplanır.
Kaynaklar;
1.TC Sağlık Bakanlığı Laboratuvar Güvenliği El Kitabı
2.https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/oem_5968a.pdf
3.http://isg.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/160/2020/01/Laboratuvarlarda-%C4%B0SG.pdf
4.http://www.turkbiyokimyadernegi.org.tr/upload/48/Dosyalar/tmp/201837161633.pdf
