Hayatın Temel Birimi: HÜCRE

Hayatın Temel Birimi: HÜCRE

Tam şu an siz bu yazıyı okurken, günlük rutin işlerinizi yaparken, uyurken dahi vücudumuzda meydana gelen olaylarda canlılığımızı sürdürmemizi sağlayan bir şeyler hep çalışıyor aslında. Ne mi onlar? Hücrelerimiz. Bizi biz yapan, hayatımız boyunca bizi asla yalnız bırakmayan hücrelerimiz. Gelin biraz yakından inceleyelim…

Yukarıda bir hücrenin şematize edilmiş resmini görüyorsunuz, hücreler gözümüz ile göremeyeceğimiz kadar küçük ama görevleri saymakla bitmeyen en temel yapı birimimizdir. Hani suyun öneminden bahsedilir ya, işte hücrelerimizin %70’ini su oluşturur. Peki hücrelerimizde başka neler bulunur? Hücrelerimize girecek olan maddelere yardımcı olan, hücrelerimizi dış etkenlerden koruyan bir hücre zarı vardır. (Bitki hücrelerinde ek olarak bir de hücre duvarı mevcuttur ama biz şu an hayvan hücresi ile ilgileniyoruz.) Elbette ki hücre zarının görevleri yalnızca bunlar değildir. Diğer görevlerini sonraki yazılarımda daha detaylı öğreneceğiz. Haydi devam…

Hücrelerimizin içinde sitoplazma adı verilen yarı akışkan bir sıvı vardır ve hücre içi yapılar bu sıvı içerisinde yüzmektedir. Sitoplazmanın yapısında suyun yanı sıra proteinler, lipidler, karbohidratlar, enzimler, hormonlar, vitaminler, çeşitli mineraller ve tuzlar da bulunur. Yaşamsal faaliyetlerimizin bir kısmı sitoplazmada meydana gelirken bir kısmı da organel adı verilen özelleşmiş yapılarda gerçekleşir. Organel demişken peki nelerdir organeller? İşte karşınızda protein sentez bölgeleri olan ribozomlar, hücre tarafından ihtiyaç duyulan enerjinin sağlandığı mitokondri, hücreden salınacak materyalleri işleyen ve paketleyip hücre dışına gönderen golgi kompleksi, hücrede ömrü biten ya da faydasız maddeleri sindiren lizozomlar, tehlikeli maddeleri detoksifiye eden enzimler içeren peroksizomlar, hücre içinde madde iletimini gerçekleştiren ve ayrıca bazı maddeleri depolayan endoplazmik retikulum. Az kalsın unutuyordum, yukarıda dedim ya ‘bizi biz yapan’, işte bize kim olduğumuzu, kimliğimizi kazandıran DNA’mız yine hücrelerimizde çekirdek adı verilen organel içerisinde yer almakta. Şimdi ne kadar önemli olduklarını biraz hissedebildik mi?

Sonuç olarak hücrelerimiz, organellerimiz ve yaptıkları işler olmasaydı bizler şu an bu yazıyı okuyor olamazdık. Yaşam güzel, yaşamak çok güzel ve bu süreci, duygularımızı, düşüncelerimizi, davranışlarımızı yaşarken bize eşlik eden hücrelerimize borçluyuz. Onlara iyi bakmamız şart, o halde hepimiz şimdi oturduğumuz yerden kalkıp bir bardak su içelim mi? Çünkü sonraki yazılarımda organellerimizin işlevlerini daha iyi öğrendikçe suyun önemini de daha iyi kavrayacağız.

Sağlıcakla…

 İlay TOZAK