Dental İmplantlar

İnsanlarda en sık gerçekleştirilen cerrahi işlem diş çekimidir. Tüm dişleri çekilmiş olan bireylere tam protez yapılırken, bazı dişleri eksik olan hastalara sabit veya hareketli protezler uygulanabilir. Ancak dayanak olarak kullanılabilecek arka dişler bulunmadığında veya dişsiz bölgenin çok uzun olduğu durumlarda sabit protez yapılamaz. Böyle durumlarda çene kemikleri içine veya üzerine yerleştirilen implantlar daha sonra yapılacak protezlere dayanak sağlarlar.

Dental İmplant Nedir?

Diş protezlerini desteklemek ve ortodontik tedavilerde sabit destek sağlamak amacıyla çene kemiğine yerleştirilen yapay diş kökleridir. İmplant uygulamalarında amaç, osseointegre implantlar ve bunlardan destek alan implant üstü protezler ile her türlü dişsizliğin rehabilitasyonudur.

Dental implantlar dokudaki yerleşim durumlarına göre üçe ayrılırlar.

• Kemik içi(Endosseous)
• Kemik üzeri(Subperiosteal)
• Kemik boyunca(Trans Osseous Dental) olarak ayrılırlar.

Kemik İçi İmplantlar:

Diş hekimler yaptıkları incelemelerle hasta için hangi tip implantın uygun olduğuna karar verir. Proteze temel dayanak olmak amacıyla kullanılırlar.  Kemik içine gömülüdürler. Vida, blade ve silindir şeklinde olabilirler.

Vida Tipi İmplantlar:

Dünya üzerindeki en popüler implant çeşididir. Diş kökünü taklit etmek için yapılmışlardır. Ağızları, çene kemiğinde yeterince derin ve geniş olan hastalarda kullanılıyor.

Blade Tipi İmplantlar:

Vida implantlardan farklı olarak çene kemiği dar olan hastalarda kullanılırlar. Yerleşim mekanizması vida şeklindeki implantlarda olduğu gibidir.

Kemik Üzeri İmplantlar( Periost altına yerleştirilen):

Kök şeklindeki veya plaka şeklindeki kemik içi implantların yerleştirilmesi için elverişli kemik kalınlığının olmadığı bölgelerde kullanılırlar. Kısmen veya tamamen dişsiz çenelerde kullanılırlar. Kemik üzerine yerleştirilir ve periostal membran ile sabitleştirilir.

Kemik Boyunca Olan İmplantlar (Trans Osseous Dental):

Dört standart vida tipi implant gibi davranırlar. Çene kemiğinin alt kısmından başlayıp üst kısmından dışarı çıkacak şekilde yerleştirilmiştir. Aşırı körelmiş çenelerde tercih edilmektedir.

İmplant Malzemeleri

Modern implantlarda kullanılan malzemeler;

• Metaller
• Seramikler
• Polimerler
• Karbon bileşenli olarak dörde ayrılırlar.

Metaller:

Dental implanlar arasındaki en popüler malzemedir. Özellikle titanyum ön plandadır. Titanyum sahip olduğu biyouyumluluk, yüksek dayanım ve yüksek korozyon direnci gibi karakteristik özellikleri nedeniyle birçok gereksinimi karşılamaktadır. Estetik açıdan renginin gri olması sebebiyle diş eti çekilmesi durumunda estetik olmayan bir görüntü oluşur. Görünür bölgede olmayan yüksek yük taşıma bölgelerinde tercih edilmektedir. Ti–6AL–4V  alaşımı kullanılmaktadır.

Seramikler:

Biyoetkisiz olduklarından dolayı tercih ediliyorlar. İnert seramikler vida tipi ve blade tipi implantlarda kullanılıyorlar.  Yüksek basınç dayanımına, çekme dayanımına, eğilme dayanımına, düşük elektrik iletkenliğine ve doğal dişle benzer renge sahipler. Fakat doğasından gelen kırlganlık özelliği, kullanımını kısıtlamıştır.

İnert seramikler;

• Aluminyum oksit(AL2O3), zirkonyum oksit(ZrO2)

Modern diş hekimliği biyoaktif ve biyoçözünür seramikler üzerinde durmaktadır. Zamanla doku ile yer değiştirebiliyorlar.  Dokuyla iyi oranda bağlanma özelliğinden dolayı genellikle metalik implantları kaplamak için kullanılıyorlar.

Biyoaktif ve biyolojik  olarak parçalanabilen seramikler;

• Cam seramikler, BAG, kalsiyum fosfat seramikler (CPCs)

Son zamanlarda kalsiyum fosfat seramikler(CPCs) dikkatleri üzerine çekmektedir. Kemik çoğaltılmasında ve  implant uygulamaları sırasında yapısal destek elemanı olarak kullanılmaktadırlar. Kemik üzeri ve kemik içi implant tasarımlarında, metalik yüzeylerin kaplanmasında kullanılırlar. Bu şekilde, implantın ömrü ve biyoyumluluğu arttırılır. HA, trikalsiyum fosfat (TCP), terakalsiyum fosfat implant üzerinde biyoaktif yüzey oluşturmak için kullanılabilirler. HA kaplı implantlar yüksek bağlama dayanımına sahip olduklarından iyi bir seçenek olarak görülmektedir.

Polimerler:

Polimerik implantlar son 10 yıla kadar kullanılıyordu. Düşük mekanik dayanıma sahip olmaları ve çabuk kırılabildiklerinden dolayı şu günlerde sadece implant kenarında stres dağılımını sağlamak amacıyla kullanılıyorlar.

Karbon Bileşenliler:

Yüksek biyuyumluluğa ve kemiğe benzer oranda esneklik modülüne sahipler. Ancak, düşük basınç dayanımına sahip olduklarından dolayı implanlarda kaplama olarak kullanılmaktadırlar.

 

Aybüke Elif US

 

Kaynaklar;

1. Li Wu Zheng, Jing Yi Wang, Ru Qing Yu, 2019, Biomaterials in dentistry, Encyclopedia of Biomedical Engineering, 278-288
2. www.smore.com/8tvqz-dental-implants
3. http://www.bilimteknik.tubitak.gov.tr/system/files/biyomalzemeler.pdf