Kuru İncirde Bulunan Aflatoksin Tehlikesinin Farkında Mıyız?
Aslına bakarsanız maalesef değiliz.
Peki ya Aflatoksin nedir?
Aflatoksin; Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus isimli küf mantarlarının oluşturduğu toksit maddelerdir. Neredeyse kurutulmuş tüm meyvelerde ve hayvansal ürünlerde bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri Tarımsal ürünlerde bulunan B1, B2, G1, G2 tipleridir. Gıdalarda en yaygın ve tehlikeli olan aflatoksin B1 dir. Hiçbir şekilde sıcaklık ile yok edilemez. Toprağa düşüp kolaylıkla bulaşabilen bu toksit maddelerin sağlığa birçok önemli zararları vardır. Yol açtıkları en önemli sağlık zararlılarından biri karaciğer kanseridir. Aflatoksinin yol açabileceği sağlık sorunları gıdada bulunan aflatoksin miktarı, yeme sıklığı, yaş vb. durumlara göre değişebilmektedir.
Aflatoksin Engellenmesi için ne yapılabilir ?
Öncelikle çiftçilerimize bu konuda büyük rol düşmektedir. Hasat döneminde, kuru incirlerin toprak ile temasının olabildiğince en aza indirmemiz gerekmektedir. Doğru zamanda hasat ve kaliteli incir ayrımları toksin oluşmasının önüne büyük ölçüde engelleyecektir. İncirlerin kuruma işlemi, tünel altında ve kerevetler üzerinde olmalıdır. Buradaki amaç çevresel faktörlerden uzak tutmaya çalışmaktır. (Rüzgar yağmur toprak vb. ) hasat sonrası toplanan incirlerin depolama şartları, Kasa kullanımı, ürünlerin direk zeminlere temas etmemesi, sıcaklık ve nem kontrollerine dikkat edilmesi gerekmektedir. Kuru incirler İşletmelerde soğuk hava depolarında 4 C derece depolanmalıdır.
Kuru incir işletmelerinde toksinli incir ayrımları karanlık odalarda mor ışık altında gerçekleşip hem yurt içi hem de yurtdışı pazarına sunuluyor. Türkiye ve AB ülkelerinde aflatoksin limitleri aşağıdaki gibidir,
Türkiye Aflatoksin Limitleri
B1 ; 8,0 μg/ kg
B1+B2+G1+G2 ; 10 μg/ kg
AB Aflatoksin Limitleri
B1 ; 6,0 μg/ kg
B1+B2+G1+G2 ; 10 μg/ kg
AB tarafından kullanılan RASSF Hızlı Alarm Bildirimleri sistemi ile limit üzerinde çıkan aflatoksinli ürünler geri gönderilmektedir.
AB Hızlı Alarm Sistemi Bildirimleri (RASSF Yıllıkları, 2005 – 2011);
| 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
| Toplam Yapılan Bildirim Sayıları | 3158 | 2923 | 2976 | 3099 | 3322 | 3358 | 3812 |
| Mikotoksinler ile İlgili Bildirim Sayıları | 996 | 878 | 760 | 933 | 669 | 688 | 635 |
| Aflatoksin ile İlgili Bildirim Sayıları | 946 | 801 | 705 | 902 | 638 | 649 | 585 |
| Türkiye’nin İhraç Ettiği Ürünlere Yapılan Toplam Bildirim Sayısı | 199 | 254 | 294 | 308 | 278 | 255 | 318 |
| Türkiye’nin İhraç Ettiği Kuru İncirlerde Aflatoksin ile İlgili Bildirim Sayıları | 48 | 54 | 59 | 98 | 60 | 57 | 75 |
Geri dönen kuru incir miktarları ihraç edilen kuru incir miktarları ile kıyaslandığında ortalama olarak ihraç edilen kuru incirin her yıl % 2-5’inin geri geldiği hesaplanmaktadır.
Sizlere yararlı olabilmek dileği ile…
Tuğba Nihan YAŞAR
